U slučaju da nije moguće sporazumno prekinuti brak, pristupa se razvodu braka po tužbi. Razvod braka po tužbi (bračni spor) regulisan je i uređen Porodičnim zakonom. Svaki supružnik ima pravo na razvod braka ako su bračni odnosi ozbiljno i trajno poremećeni ili ako se objektivno ne može ostvarivati zajednica života supružnika.
Razvod braka po tužbi se pokreće tužbom za razvod braka od strane jednog supružnika,
koji zahteva od suda da presudom proglasi prestanak bračne zajednice.
Tužbu za razvod braka mogu podneti i oba supružnika. Razvod braka po tužbi može da se pokrene i tužbom od strane punomoćnika supružnika (advokat za razvod braka odnosno advokat za porodično pravo) po specijalnom punomoćju. Tokom bračnog spora (razvod braka po tužbi) advokat za razvod braka odnosno advokat za porodično pravo zastupa klijenta tokom sudskog postupka razvoda braka.
Tužba za razvod braka se podnosi Osnovnom sudu na čijem području tuženi ima prebivalište odnosno boravište ili osnovnom sudu na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište. Tužba za razvod braka se ne dostavlja tuženom na odgovor. U postupku za razvod braka po tužbi javnost je isključena.
Da bi sud razveo brak (pristupio po zahtevu za razvod braka po tužbi) dovoljno je da jedna strana izjavi da su bračni odnosi ozbiljno i trajno poremećeni ili da postoje razlozi zbog kojih se objektivno ne može ostvarivati zajednica života supružnika.
Tokom postupka za razvod braka po tužbi, sud mora odlučiti o:
1. vršenju roditeljskog prava,
2. čuvanju, vaspitanju i izdržavanju dece,
3. načinu viđanja maloletnog deteta sa roditeljem koji ne vrši roditeljsko pravo.
U postupku za razvod braka po tužbi, tužbom se može tražiti i odluka o:
– lišenju roditeljskog prava (delimičnom ili potpunom lišenju vršenja roditeljskog prava),
– merama o nasilju u porodici koje se trebaju primeniti protiv tužene strane.
Kada se pokrene postupak (tužba) za razvod braka po tužbi, kod pitanja vezanog za vršenje roditeljskog prava sud pribavlja izveštaj centra za socijalni rad, a po potrebi može doneti rešenje o određivanju veštačenja od strane veštaka odgovarajuće struke, sve u cilju donošenja odluke u najboljem interesu deteta u pogledu vršenja roditeljskog prava.
Razvod braka po tužbi podrazumeva i rešavanje pitanja izdržavanja deteta sudskim putem. Kada je reč o dečjim potrebama, sud će ih ceniti u zavisnosti od uzrasta deteta, pritom vodeći računa o minimalnoj sumi izdržavanja. Roditelj, koji vrši roditeljsko pravo, dužan je da doprinosi dečjem izdržavanju i to maloletnog deteta, kao i punoletnog deteta koje se nalazi na redovnom školovanju, a najkasnije do 26. godine života deteta.
Bilo da se podnosi predlog za sporazumni razvod ili tužbu, uz to mora da se priloži izvod iz Matične knjige venčanih, kao i izvode iz Matične knjige rođenih za decu.
Takođe, sudu će biti potrebna i potvrda poslodavca o radnom angažovanju i visini primanja, odnosno ukoliko je supružnik nezaposleno lice i odgovarajuće uverenje nadležne službe za nezaposlene. Ukoliko se ove potvrde uz tužbu ne dostave, sud može i sam službenim putem da ih pribavi. Ove potvrde neophodne su kako bi sud procenio visinu primanja oba supružnika, i uz ostale bitne okolnosti, utvrdio visinu iznosa na ime mesečnog izdržavanja za decu.
Razvod braka po tužbi, prema Porodičnom zakonu, u toku tužbenog postupka, razmatra i rešava način viđanja maloletnog deteta sa roditeljem koji ne vrši roditeljsko pravo. Sud pribavlja mišljenje centra za socijalni rad, a model viđanja se određuje u zavisnosti od uzrasta i obaveza deteta, ali i prostorne udaljenosti deteta i roditelja.
Za razvod braka po tužbi je karakteristično da postoji postupak posredovanja (mirenja), koji pokreće sud po prijemu tužbe za razvod braka. Postupkom posredovanja, sud pokušava, da između sukobljenih strana, postigne pomirenje ili ako pomirenje ne uspe, predlaže nagodbu o sporazumnom okončanju spora. Posredovanje u bračnom sporu se ne sprovodi ukoliko jedan od supružnika ne pristane na posredovanje ili nije sposoban za rasuđivanje, ima nepoznato boravište, kao i u slučaju kada jedan ili oba supružnika žive u inostranstvu.
Deoba zajedničke imovine supružnika nije predmet bračnog spora (razvod braka po tužbi). Imovinsko pitanje supružnika se rešava u posebnom, parničnom postupku, u cilju pravednog utvrđivanja i deobe bračne tekovine.
Ukoliko supružnik ovlasti advokata za razvod braka po tužbi (advokata za porodično pravo), on će pokrenuti brakorazvodnu parnicu. Tokom postupka brakorazvodne parnice, advokat za razvod će pribaviti sva potrebna dokumenta od nadležnih organa. Po dobijanju sudske presude po okončanju brakorazvodne parnice, koju je vodio advokat za razvod braka po tužbi, definisani su: prestanak braka, zajedničko vršenje roditeljskog prava ili samostalno vršenje roditeljskog prava, adresa prebivališta na kojoj će dete živeti, visina obaveze izdržavanja koje je dužan da plaća roditelj kome dete nije povereno, model i način viđanja i održavanja ličnog kontakta deteta i roditelja sa kojim dete ne živi i izdržavanje bračnog druga. Ako se nakon okončanja braka po tužbi jave sporna pitanja za koje je doneta sudska presuda, advokat za razvod braka može u svakom trenutku preduzeti sve pravne radnje kako bi zaštitio prava deteta određena presudom o razvodu braka.
